Groen licht voor de optimalisatie van de omgevingshandhaving

Groen licht voor de optimalisatie van de omgevingshandhaving

Op de Ministerraad van 2 september 2022 besloot de Vlaamse Regering opnieuw haar principiële goedkeuring te verlenen aan het voorontwerp van decreet over de optimalisatie van de omgevingshandhaving, na het inwinnen van diverse adviezen.

Het voorontwerp vindt zijn ontstaan naar aanleiding van de recente vaststellingen betreffende de PFOS-vervuiling in en rond de 3M-fabriek in Zwijndrecht en de navolgende werkzaamheden van de onderzoekscommissie hierover in het Vlaams Parlement. De algemene doestelling van het voorontwerp is het realiseren van een aantal ‘quick wins’ met het oog op het bekomen van een verbeterde handhaving op het terrein.

Meer concreet schuift het voorontwerp diverse wijzigingsvoorstellen naar voren betreffende de milieuhandhavingsbepalingen en de ruimtelijke ordening. Naast enkele eerder legistieke wijzigingen worden ook enkele handhavingsinstrumenten geoptimaliseerd of toegevoegd met het oog op een efficiëntere toepassing ervan en het verruimen van de handhavingsmogelijkheden. Daarbij worden op verschillende punten de handhavingsregels voor milieu en ruimtelijke ordening op elkaar afgestemd.

De voornaamste voorstellen werden voor u op een rijtje gezet. Het betreft:

  • Het invoeren van een bijzondere bewijswaarde voor de vaststellingen in een verslag van vaststelling betreffende milieu-inbreuken en stedenbouwkundige inbreuken (dit gold al voor de milieu- en stedenbouwmisdrijven);
  • Het invoeren van een weerlegbaar vermoeden van strafrechtelijke schuld in hoofde van de kentekenhouder van een voertuig voor bepaalde overtredingen (achterlaten afval, toegankelijkheid natuurterreinen, schendingen van de jachtregelgeving, weigeren mee te werken aan identificatie) voor zover de identificatie niet op een andere wijze kon gebeuren en voor zover er een duidelijke band is tussen de bestuurder van het voertuig en de overtreding of tussen het betrokken voertuig en de overtreding;
  • Het invoeren bij milieuhandhaving van een verhoorbevoegdheid voor bepaalde personen, die tevens zijn aangesteld als toezichthouder;
  • De bestaande regeling dat toezichthouders hun toezichtrechten ook kunnen inzetten ten behoeve van de oplegging en opvolging van een aanmaning en ten behoeve van de bestuurlijke handhaving wordt explicieter en omstandiger uitgewerkt;
  • Het invoeren bij milieuhandhaving van een meldingsplicht bij de uitvoering van een bestuurlijke maatregel (zoals reeds bestaat voor handhaving in stedenbouwzaken);
  • Het invoeren bij milieuhandhaving dat de verjaringstermijn voor bestuurlijke beboeting gestuit wordt door strafrechtelijke en bestuurlijke daden van onderzoek en vervolging, verricht binnen de initiële verjaringstermijn (geldt reeds in stedenbouwzaken);
  • Het invoeren bij milieuhandhaving van de mogelijkheid om in kader van bestuurlijke beboeting bij een voorstel tot betaling van een geldsom ook een voorstel tot betaling van de voordeelontneming te kunnen voegen;
  • De omschrijving van de stedenbouwkundige inbreuk inzake het stellen van handelingen voorafgaand aan de aktename wordt aangevuld wat betreft de niet-naleving van de opgelegde voorwaarden in de meldingsakte alsook wat betreft de meldingsplichten inzake het zorgwonen en wat betreft het verder uitvoeren van handelingen in geval van verval, schorsing of vernietiging van de meldingsakte;
  • Het invoeren in stedenbouwzaken dat een bestuurlijke boete ook ambtshalve met uitstel kan worden opgelegd (geldt reeds in milieudossiers);
  • Het verruimen in zowel milieu- als stedenbouwzaken van de gevallen waarin de inkomsten en teruggevorderde kosten die voortvloeien uit lokale handhaving toekomen aan de betrokken lokale overheid.

Meer weten omtrent de mogelijke impact van dit op stapel staande Optimalisatiedecreet op uw situatie? De specialisten van Orys helpen u graag verder.